زبانهای ایرانی  ( خلاصه )

ایران كشور بسیار وسیعی است كه سابقه تمدن چندین هزار ساله دارد. بهمین دلیل در زمانهای مختلف دارای  زبانها  و گویشهای گوناگون بوده است.  اكنون نیز گویش ها  و زبانهای  گوناگونی  در ایران  بكار میروند  كه بعضی از آنها ریشه ی  ایرانی ندارند و جزو زبانهای هند و اروپایی نیستند.  زبانی  كه  ما اكنون به آن سخن می گوییم  زبان فارسی است  و زبان رسمی كشور ایران می باشد . اين زبان   جزو  زبانهای ایرانی  به حساب می آید . زبانهای ايرانی  جزو  زبانهای هند  و اروپایی هستند .  زبانهای ایرانی در طول زمان تکامل پيدا کرده اند .

زبانهای ایرانی باستان 4000 تا 2500 سال پيش

این زبانها كه تا حدود ۲۵۰۰ سال پیش استفاده می شدند به دو دسته شرقی و غربی تقسیم می شوند. بهترین نمونه زبانهای ایرانی باستان شرقی، زبان اوستایی است كه همان زبان كتاب اوستا است.

زبان ایرانی باستان غربی ، همان زبان پارسی است كه می شود  گفت  كه  پدربزرگ زبان فارسی است و به دو دسته شمالی و جنوبی تقسیم می شود.

زبان  مادی  جزو دسته شمالی   و  زبان  هخامنشی  جزو دسته  جنوبی می باشد.

زبانهای ایرانی  میانه  1500 تا 2500 سال پيش

این زبانها در حدود ۲۰۰۰ سال پیش گفتگو می شده اند  و به دو دسته شرقی و غربی تقسیم می شوند.

زبانهای سغدی ، خوارزمی  و سكایی جزو زبانهای ایرانی میانه شرقی به حساب می آیند كه در افغانستان و تركمنستان فعلی استفاده  می شده اند.

زبان ایرانی میانه غربی ، پهلوی  نام دارد كه نوع  شمالی آن به پهلوی شمالی یا پارتی و نوع جنوبی آن به پهلوی ساسانی یا پارسی معروف است.

زبانهای ایرانی نو از 1500 سال پيش تا کنون

این زبانها از حدود ۱۵۰۰ سال پیش تا كنون رواج  داشته اند  و به  دو دسته ی  شرقی  و غربی  تقسیم می شوند.

زبان پشتو ، شغانی  و  آسی  جزو  زبانهای ایرانی نو شرقی  هستند  كه در افغانستان  و آسیای میانه  صحبت  می شوند.

زبان ایرانی نو غربی ، فارسی نام دارد  كه نوع شمالی  آن  كردی، گیلكی، مازندرانی، بلوچی و تالشی است  و نوع جنوبی آن  لری،  زرتشتی یزد و كرمان ،  لاری  و  فارسی دری  می باشد.