جغرافی انسانی

اولین سرشماری سال ۱۳۱۸ در ایران شروع شد كه با جنگ  اول جهانی ناتمام ماند. ولی دولت در همان سال جمعیت را حدود ۱۶/۵  میلیون  نفر اعلام كرد.

در سر شماری بعدی در سال ۱۳۲۵ جمعیت را ۱۹/۹ میلیون نفر و در سال  ۱۳۷۵ دولت ایران جمعیت  را ۶۰   میلیون  نفر اعلام  كرد.

وارد شدن تكنیك جدید و ماشین های كشاورزی از اروپا  باعث بهتر شدن زندگی و كشف داروهای جدید باعث كم شدن مرگ و میر در ایران شد. در نتیجه به جمعیت ایران هر سال بیشتر از یك میلیون نفر اضافه شد. وارد كردن مواد غذایی ارزان مثل گندم و برنج از كشورهای دیگر باعث بیكاری كشاورزان شد و آمدن آن ها به شهرها، باعث تراكم جمعیت در شهرها گرديد. دولت ایران با نداشتنن برنامه درست باعث رشد بی قواره شهرها گرديد.  بی سوادی و ناآگاهی مردم هم در اين مورد بی تاثير نبود.

در سر شماری ۱۳۴۵ ، ٪۳۸/۵ مردم شهر نشین و ٪۶۱/۵ روستا نشین،

در سر شماری ۱۳۵۵ ، ٪۴۲  مردم شهر نشین و ٪۵۸ روستا نشین و

در حال حاضر حدود ٪۶۰  مردم شهر نشین و ٪۴۰ روستا نشین هستند.

تراكم جمعیت در جاهای مختلف ایران بسیار متفاوت است. در مركز ایران، شهر ها و روستاهای كم جمعیت با فاصله های زیاد وجود دارد. ولی در شمال تراكم جمعیت بسیار زیاد و به حداكثر می رسد.

تراكم جمعیت چند دلیل مهم دارد:

۱ - دلیل طبیعی  : وجود بیابان های خشك و شوره زار در مركز و آب و هوای مرطوب و متعادل در شمال باعث این اختلاف شده است. آب و زمین مناسب، كشاورزی را رونق داده و تعداد انسان ها هر روز زیادتر می شود.

۲ - دلیل اقتصادی: ایجاد مركزهای كار در شهر یا روستا و احتیاج به نیروی كار در كارخانه ها و معدن ها، دلیل دیگری برای درست شدن شهرهای جدید و یا بزرگ شدن دهات و شهرها و ماندگار شدن  انسان ها در جایی می شود. كارخانه هایی كه در سرنوشت شهرها و روستاهای ایران تاثیر داشته اند: ذوب آهن، آلومینیم، ماشین سازی و یا استخراج نفت، معدن زغال سنگ، گچ ، آهك...........

۳ - سیاسی : انتخاب شهری به نام پایتخت یا مركز استان، ایجاد پادگان ارتشی، اداره ی دولتی، ساختن دانشگاه یا مدرسه ی عالی، .......... نیز باعث زیاد شدن جمعیت در شهر یا روستا می شود.

۴ - مذهبی :  وجود آرامگاه و یا یادبودی از یك شخص بزرگ مذهبی در محلی باعث مسافرت مردم و زیارت محل و در نتیجه زیاد شدن جمعیت می شود. شهرهای قم، مشهد و شهر ری نمونه های زنده ای هستند.

تركیب جمعیت: جمعیت ایران  جوان می شود -۱ در صد سن ایرانی ها در سال های ۱۹۸۱ تا ۱۹۹۰ به شدت جوان شده است. دليل مهم آن  ممنوع شدن قرص های ضد حاملگی و ابزار جلوگیری از حاملگی و هم چنین تبلیغ مذهبی برای بچه های بیشتر، برای دفاع، و صادر كردن اسلام بوده است.

سال سرشماری                          ۱۴-۰ سال           ۶۴-۱۵ سال             ۶۵ به بالا

 

۱۳۳۵                                           ٪۴۲                 ٪۵۴                      ٪۴

 

۱۳۴۵                                           ٪۴۶               ٪۵۰                        ٪۴

 

۱۳۵۵                                         ٪۴۸٫۵               ٪۴۸٫۵                   ٪۳٫۵

                                             

۱۳۷۰                                         ٪۵۰                     ٪۴۵                      ٪۵