|
نقش هراتی یكی از نقش های معروف در هنر تزئینی و بویژه در فرش هراتی نام دارد . هراتی اساساً از دو ماهی و چهره ی مهر ( میترا ) تشكیل می شده كه كم كم و مخصوصاً در دوره ی اسلامی به دو برگ شبیه ماهی و گلی گرد ( به جای چهره انسان) تبدیل شده است . در چند فرش بازمانده از دوره ی صفوی هنوز چهره ی مهر را به صورت یك انسان در میان دو ماهی می توان دید . در یك مینیاتور آن دوره هم همین نقش را می توان یافت . در سخت گیری دینی دوره ی اسلامی ، این نقش كه مورد علاقه پیروان آئین مهر بود ، جای خود را به یك گل و دو برگ داد و به صورت یادگاری از آئین كهن ایرانی مهر بر جای ماند ، اما رواج آن از قفقاز و آذربایجان تا فارس و كنار خلیج فارس و از هرات تا كردستان نشانه ی دلبستگی مردم ایران به این نقش است . تعدادی فرش از سده های پانزدهم و شانزدهم در مصر باقی مانده اند كه همین نقش را بر روی آنها می توان دید جز این كه در آنجا تمام پیكر مهر در میان دو ماهی قرار دارد . این نقش در كردستان ایران بافته می شد و نمونه ی آن در موزه ی چهلستون اصفهان باقی است .
|